تبلیغات
ترجمه کلیه متون در کمترین وقت و بالاترین کیفیت توسط مترجمین باسابقه
09139324160
ترجمه در دیدگاه زبان شناسی
آن چه امروز به آن ترجمه‌شناسی یا مطالعات ترجمه می‌گوییم، رشته‌ای است که عمدتاً از 1950 آغاز شد. تا قبل از جنگ جهانی اول، ترجمه موضوع‌های گوناگون در انحصار گروههای خاصی بود. مثلاً ترجمه انجیل به دست کشیش‌ها صورت می‌گرفت و ترجمه شعر به دست شعرا. مترجمان برای آن که ترجمه کنند، می‌بایست در حوزه متنِ مورد نظر متبحر باشند. بعد از جنگ‌های جهانی اول و دوم، با گسترش ارتباطات، نیاز به ترجمه در حوزه‌هایی غیر از ادبیات و متون مذهبی بیشتر شد.
پس کسانی به نام مترجم برای ترجمه اخبار، گزارش‌های علمی و فنی و اسناد گوناگون استخدام شدند و ترجمه به صورت شغل درآمد. از 1950 پروژه‌های ترجمه ماشینی آغاز شد و سه گروه متخصص در آنها به کار گمارده شدند: زبان‌شناسان، ریاضیدانان و متخصصان منطق. عدم حضور مترجمان در این گروهها دو علت داشت. اول آن که زبان‌شناسیِ نوین ترجمه را یکی از زیرشاخه‌های زبان‌شناسی کاربردی به حساب می‌آورد، که خود شاخه‌ای از زبان‌شناسیِ عمومی محسوب میشد. علت دوم وجود این باور بود که ترجمه با زبان سروکار دارد، پس مطالعه آن کار زبان‌شناس است، نه مترجم. این نگاه موجب شد «ترجمه» به صورت رشته‌ای دانشگاهی در دپارتمان‌های زبان‌شناسی کاربردی مطالعه و تدریس شود. از آن پس ارتباط ناگسستنیِ ترجمه با زبان‌شناسی آغاز شد. آن چه در اینجا می‌آید مرور کوتاهی است از این ارتباط.
در دهه 60 اروپا شاهد نخستین کتاب نظریه ترجمه بود، کتابی به قلم کتفورد ، با عنوان یک نظریه ترجمه از دیدگاه زبان‌شناسی . کتفورد یکی از شاگردان هلیدی، و پیرو مکتب دستور سیستمیک بود. او با دقتی کم‌نظیر و بی‌سابقه به توصیف انواع و سطوح گوناگون ترجمه پرداخت و در این راه از اصطلاحات و مفاهیمی که در دستور سیستمیک مطرح شده بود یاری جست، و در مواردی هم اصطلاحاتی وضع کرد. کتفورد همچنین در بعضی موارد برای بعضی اصطلاحات متداول و قدیمی تعریف تازه‌ای منطبق با دستور سیستمیک قائل شد. مثلاً ترجمه آزاد که معمولاً به ترجمه‌ای اطلاق می‌شود که از لحاظ معنا و مفهوم چندان به متن مبدا مقید و وفادار نیست، در نظریه کتفورد به معنای ترجمه‌ای است که مقید به مرتبه دستوری نیست، یعنی اگر کلمه به عبارت ترجمه شود، یا عبارت به جمله ترجمه شود، مرتبه دستوری رعایت نشده و از نظر کتفورد چنین ترجمه‌ای «آزاد» است. او در این تعریف به معنا نمی‌پردازد. در سراسر کتابش هم حرف بسیار کمی در مورد معنا می‌زند، و در عوض به تجزیه و تحلیل فرم بسیار می‌پردازد. علت آن است که نظریه او در واقع برای ترجمه ماشینی طراحی شده، و چون ماشین معنا را نمی‌فهمد، پس او می‌کوشد فرم را تا جای ممکن تحلیل کند، با این فرض که با تحلیل دقیق فرم لاجرم معنا هم به دست می‌آید.
در همان دوران، همزمان با پیدایش دستور گشتاری، ترجمه‌شناسی در آمریکا مسیر دیگری را پیمود. یوجین نایدا، زبان‌شناس و پیرو نظریه دستور گشتاری بود. نظریه او، که براین اساس استوار است، یکی از پرطرفدارترین نظریه‌های ترجمه در قرن بیستم است. او سالها در مقام مترجم و سرپرستِ «انجمن ترجمه کتاب مقدس» از مسائل و مشکلات ترجمه این کتاب به زبان‌های مختلف به دست میسیونرهای مسیحی مطلع میشد. نایدا در پی یافتن راه‌حل برای این مشکلات، از دستور گشتاری مدد جست و بسیاری از مفاهیم آن را در خدمت ترجمه به کار گرفت. مهم‌ترین بخش نظریه او که در کتاب نظریه و عمل در ترجمه به صورت مفصل توضیح داده شده، مربوط به تحلیل دستوری و گشتارزدایی، یا به عبارتی تاویلِ جمله‌های مبهم است. او همچنین تحلیل مولفه‌های معنایی را در خدمت معادل‌گزینی مطرح کرد و با ذکر مثالهای متعدد از ترجمه‌های انجیل، به تفصیل در این باب سخن گفت. نظریه او موجب تالیف کتاب مهم دیگری در این حوزه شد به نام ترجمه معنامدار به قلم لارسن، که آن هم براساس زبان‌شناسی زایشی و دستور گشتاری استوار بود.
مکتب لایپزیگ، نخستین مکتب ترجمه‌شناسی که در دهه 70 در دانشگاه لایپزیگ تاسیس شد، کار خود را براساس شیوه‌های تحقیق در زبان‌شناسی استوار کرد و اعلام کرد ترجمه‌پژوهی باید از زبان‌شناسی استفاده کند. موسسان و پیروان این مکتب، از جمله نیوبرت، رایس، کاده و کُلِر، همه از زبان‌شناسی به ترجمه روی آوردند و از آن منظر به ترجمه نگریستند. مهم‌ترین دستاورد آنها، ارائه تعریف‌های مختلف از مفهوم معادل، انواع و سطوح آن در متنهای علمی و فنی بود، که منجر به پدید آمدن چندین طبقه‌بندی در این حوزه شد.
یکی از مهم‌ترین مسائلی که زبان‌شناسی و ترجمه‌شناسی را به هم نزدیک کرد، بحث معنا بود. ترجمه همواره با معادل سروکار دارد، و معادل همواره با معنا. زبان‌شناسی به معنا پرداخت و آن را در سطح کلمه، جمله، متن و گفتمان بررسی کرد.
در سطح کلمه مفاهیمی چون معنای صریح، معنای تلویحی، تحلیل مولفه‌ای و حوزه‌های معنایی را مطرح کرد؛ در سطح جمله به مفاهیمی چون پیش‌فرض و کنش‌های گفتاری پرداخت؛ و در سطح متن و گفتمان، مفاهیمی چون تحلیل جمله از لحاظ اطلاعات جدید و قدیم، و انسجام نحوی و منطقی و نظایر این‌ها را بررسی کرد. این نکات در آثار ترجمه‌پژوهانی چون نایدا (1964 و 1969)، نیومارک (1988)، حئیم و میسون (1990)، بل (1991) و بیکر (1992) به خوبی بررسی شده‌اند. نظریه فیلمور در مورد معنا نیز از طریق آثار ترجمه‌پژوهانی چون اسنل هورنبی (1988) در تحلیل متن به کار گرفته شد. تحلیل نقش‌های زبانی نیز به ترجمه‌شناسی راه یافت و موجب شد طبقه‌بندی تازه‌ای از انواع ترجمه، به دست نیومارک (1989) فراهم شود.
در 1972 هولمز، ترجمه‌پژوه بنام، برای رشته‌ای که از آن پس «مطالعات ترجمه» نام گرفت، اعلام استقلال کرد، یعنی آن را رشته‌ای مستقل از زبان‌شناسی دانست و برای آن زیرشاخه‌هایی قائل شد. در دهه 80 بخش‌هایی از این رشته به سرعت از زبان‌شناسی فاصله گرفت و به رشته‌هایی چون ادبیات تطبیقی، جامعه‌شناسی و مطالعات پساـاستعماری نزدیک شد. در این ایام، در کنار رویکردهای زبان‌شناختی که در مورد معنا و معادل و انواع ترجمه بحث می‌کردند، نقش ترجمه در تاریخ، در جامعه، و در شکل‌گیری هویت فرهنگی و بازنمایی آن مطرح شد. اما حتی در این مطالعات بین‌رشته‌ای هم اصطلاحات، مفاهیم و طبقه‌بندی‌هایی که زبان‌شناسی مطرح کرده بود، پیوسته به کار گرفته شد.
* * *
بسیاری از زبان‌شناسان ترجمه‌پژوه غالباً رابطه زبان‌شناسی و مطالعات ترجمه را رابطه‌ای یکسویه دانسته‌اند و بر این باور بوده‌اند که راه مطالعه و بررسی ترجمه و تدوین نظریه ترجمه، زبان‌شناسی و استفاده از یافته‌های آن در حوزه ترجمه است. اما کمتر پیش آمده که زبان‌شناسان این رابطه را دوسویه و متقابل ببینند. حال آن که اطلاعاتی که می‌توان با مطالعه ترجمه به دست آورد، یا تاکنون از طریق ترجمه به دست آمده، در بسیاری موارد به زبان‌شناسی یاری می‌رساند یا رسانده است. مثلاً فیلمور (1973 و 1997) از ساپیر می‌گوید که در 1921 چندین ترجمه از یک جمله انگلیسی را به کار گرفت تا نشان بدهد زبان‌های مختلف روش‌های متعدد و مختلفی برای بیان مفاهیم در قالب واژه و دستور دارند. نمونه دیگر یاکوبسن (1959) است که معتقد است مقایسه زبان‌ها مستلزم بررسیِ ترجمه‌پذیریِ متقابل آن‌هاست، و علم زبان‌شناسی باید پیوسته به ارتباط بین زبانی، یا به عبارتی ترجمه، توجه داشته باشد. در کنار این‌ها، فیلسوفی چون کواین معتقد است نظریه معنا باید نظریه ترجمه باشد، یعنی از طریق نظریه ترجمه می‌توان به نظریه معنا دست یافت.
آن چه مسلّم است، ارتباط میان ترجمه‌شناسی و زبان‌شناسی ارتباط متقابل است، اما نمی‌توان گفت زبان‌شناسی تنها راه پرداختن به ترجمه است، به ویژه آن که در رشته‌ای که امروز مطالعات ترجمه نام دارد، ترجمه دیگر محدود به مفاهیمی چون «معادل» یا برگرداندن متنی از یک زبان به زبانی دیگر نیست، بلکه فرایندی است که پیوسته با تاریخ و جامعه و مناسبات قدرت در ارتباط است.
منبع : وبلاگ آقای زبان شناس
تعداد بازديد : 4297
تاریخ انتشار: پنج شنبه 21 تير 1392 ساعت: 19:19
برچسب ها : ترجمه، زبان شناسی,
ترجمۀ واژگان بدیع از انگلیسی با فارسی(صمد میرزا سوزنی )
چکیده
کسانی که به نحوی در امر تدریس ترجمۀ متون مشغولند اغلب با این شکایت دانشجویان مواجهند که "استاد ! فلان لغت را در فرهنگ لغات نیافتیم". فرومکین و رودمن (Fromkin & Rodman 1988، ص 123) براین باورند که رشته آواهای کلامی در یک زبان را می توان به سه گروه موجود (existing)، غیرممکن (impossible) و ممکن اما بدون بسامد (possible but non - occuring) تقسیم بندی نمود. نیومارک (Newmark 1988، صص 176 و 177) نیز کلماتی را که ممکن است در یک زبان به طور بالقوه موجود باشند ولی دسترسی به معنای آنها مشکل باشد تحت عنوان کلمات نایافتنی (unfindable words) به هجده مقوله تقسیم می نماید، اما در این مقاله قصد برآنست که فقط به قسمتی از یک مقولۀ مهم تر تحت عنوان نو واژگان یا واژگان بدیع (neologisms) پرداخته شود. در واقع، نوواژگان یا واژگان بدیع می توانند هر نوع ساخت جدید از واژه ها یا عبارات (newly – coined words)، همایندهای جدید (new collocations)، اسامی مرکب (compound words)، اصطلاحات جدید (new terminology)، عبارات قدیمی با کاربردهای جدید (old phrases with new senses)، سرواژه ها (acronyms)، اختصارات (abbreviations)، ترکیبات (blends)، کلمات مشتق از اسامی خاص (eponymous words) و ترکیبات اشتقاقی (derivational combinations) را در برگیرند.
در این مقاله واژگان نو برحسب نوع ساختار به نوزده گروه مختلف تقسیم بندی شده، سپس تلاش بر اینست که با بررسی روند ترجمۀ برخی از آنها با توجه به شفافیت و ویژگیهای زیبایی شناختی آوایی (phonaesthetic) و زیبایی شناختی معنایی (synaesthetic)، مثالهای بیشتری از هر مقوله ذکر گردیده تا راهگشای بحث مبسوط تری در این زمینه برای علاقه مندان گردد.
تعداد بازديد : 4184
تاریخ انتشار: پنج شنبه 1 ارديبهشت 1392 ساعت: 3:40
برچسب ها : کلمات موجود, کلمات غیرممکن, کلمات ممکن اما بدون بسامد, کلمات نایافتنی, نوواژگان, زیبایی شناختی آوایی, زیبایی شنالختی معنایی,
ترجمۀ اسامی خاص:مشکلات و راهکارها(صمد میرزاسوزنی)
ج) کاربرد در مضامین اجتماعی همراه با نوعی طنز و سرزندگی زبانی
مثالهای زیر دربرگیرنده نمونه هایی از به کارگیری اسامی خاص در مضامین اجتماعی هستند که با نوعی طنز و سرزندگی زبانی همراهند :
|
Mr. Blindman |
«آقای کور باطن» |
Mr. Sullen |
«آقای تندخویان» |
||
|
Mr. Malice |
«آقای کینه جو» |
Quack |
«آقای رمالیان» |
||
|
Mr. Love – lust |
«آقای شهوتران» |
Mr. Aimwell |
«آقای خوش نیت» |
||
|
Mr. Live – loose |
«آقای لاابالی» |
Mr. Waitwell |
«آقای خوش خدمت» |
||
|
Mr. Liar |
«آقای کاذب» |
Mrs. Squeamish |
«خانم نازک نارمجی» |
||
|
Mr. Cruelty |
«آقای ستم پیشه» (یا «جائرپیشه») |
Lady Wishfort |
«خانم آرزوئیان» (یا آرزوداریان) |
||
|
Market - maker |
«بازار گرم» |
|
|
|
|
|
|
در موارد اخیر به کارگیری طنز اجتماعی غالباً در قالب زبان مجازی و عمدتاً به شکل ارائه ترجمه تحت اللفظی از زبان مبدأ به زبان مقصد مشهود و نمایان است. همچنین، در برخی موارد طنزآمیز چنین بهتر به نظر می رسد که با صرف خلاقیت لازم بتوان تا حدودی در معادل پیشنهادی در زبان مقصد تغییر و تصرفاتی به عمل آورد تا معادل ارائه شده تا حد بیشتری جنبه بومی و رنگ و بوی محلی (localcolor) زبان مقصد را به خود بگیرد. برای مثال، برای واژۀ انگلیسی Armstrong می توان از معادل آشنا معمول تر آن در فارسی یعنی «قوی پنجه یا قویدست» به جای ترجمه تحت اللفظی انگلیسی آن یعنی «قوی بازو» استفاده نمود.
د) کاربرد در زبان عامیانه (slang)
تعداد بازديد : 6301
تاریخ انتشار: شنبه 7 فروردين 1392 ساعت: 17:8
برچسب ها : ترجمۀ اسامی خاص,
رده شناسی متن، سطح دشواری متن و ترجمه : رهیافتی برای انتخاب متون ترجمه(غلامرضا تجویدی )
چکیده
o در این مقاله ابتدا سطح دشواری متن و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه آموزش ترجمه مطرح می شود و پس از معرفی دو فرمول پربسامد برای تعیین شاخص دشواریهای متن، انتقادات وارد بر آنها برشمرده می شود. در ادامه ضمن معرفی مفهوم دشواری متن از دید ترجمه پژوهان، معیارهای متنیت و نیز طبقه بندی و تحلیل متن برای آموزش ترجمه به بحث گذاشته می شود. در پایان پنج عامل مؤثر در دشواری ترجمۀ متن مبدأ به عنوان دشواریهای همگانی و جهانی از جمله فارسی ارائه می شود و در پایان رهیافتهایی برای انتخاب و طبقه بندی متون برای اهداف آموزشی، که سازگار با سطح توانش ترجمه ای دانشجویان باشد، ارائه می گردد.
واژه های کلیدی :
o سطح دشواری متن، انسجام، پیوستگی، بینامتنیت، رده شناسی متن
مقدمه
اولین دغدغۀ هر درسی که مسئولیت تدریس ترجمه را در یک یا چند کلاس می پذیرد انتخاب متن است. این دغدغه هنگامی عمیق تر و نگران گننده تر می شود که مدرس ترجمه مسئولیت تدریس دو یا سه کلاس را پذیرفته باشد که یکی در سطح آغازین، دیگری در سطح میانی و سومی در سطح پیشرفته باشد. بدین لحاظ ضروری است بر پایۀ پژوهشهایی که تاکنون صورت گرفته است رهیافتهایی برای انتخاب متنهای گوناگون مشخص شود تا سطح دشواری متنهایی که برای ترجمه برگزیده می شوند متناسب با توانش ترجمه ای دانشجویان در آغاز کلاس باشد و در پایان بتواند توانش ترجمه ای آنها را به سطحی برساند که براساس اهداف آموزشی کلاس و دوره تعریف شده است.
تعداد بازديد : 3928
تاریخ انتشار: پنج شنبه 2 اسفند 1391 ساعت: 10:50
برچسب ها : سطح دشواری متن, انسجام, پیوستگی, بینامتنیت, رده شناسی متن,
استفاده از فناوری جدید در ترجمه(طیبه موسوی میانگاه )
چکیده :
o توسعۀ سریع صنعت ترجمه در جهان امروز مبین نیاز روزافزون به ابزار ترجمه است. این مقاله می کوشد تا بررسی اجمالی در زمینۀ ابزارهای مختلف ترجمه داشته باشد. این ابزارها به عنوان کمک های بسیار مفیدی برای مترجمان در کار ترجمه محسوب می شوند که از مهم ترین آنها می توان به حافظه های ترجمه، فرهنگهای یک زبانه و دو زبانه ماشین خوان و ترجمه ماشینی اشاره نمود. استفاده از فناوریهای جدید در امر ترجمه نه تنها به کار مترجم سرعت بخشیده بلکه ثبات و کارآیی ترجمه را نیز افزایش می دهد.
واژه های کلیدی :
o ترجمۀ ماشینی، حافظۀ ترجمه، فرهنگ واژه های ماشین خوان، سیستم پردازش زبان طبیعی، پیش ویرایش، پس ویرایش، پیکرۀ زبانی ماشین خوان
1-مقدمه
امروزه فناوری ترجمه در دنیا با سرعت روز افزونی رو به پیشرفت است. عواملی چند در این کار دخیلند که ظهور اینترنت و راه یافتن شرکتهای بیشتری به بازار جهانی از جمله این عواملند. به گفته روبرت د. فاکنبرگ مدیر سرویسهای زبانی، مک دونالد برای مثال تمامی اسناد و متون خود را از آموزش تیم کاری گرفته تا آماده کردن یک همبرگر به 26 زبان مختلف ترجمه می کند.
تعداد بازديد : 2070
تاریخ انتشار: پنج شنبه 13 بهمن 1391 ساعت: 19:16
برچسب ها : o ترجمۀ ماشینی, حافظۀ ترجمه, فرهنگ واژه های ماشین خوان, سیستم پردازش زبان طبیعی, پیش ویرایش, پس ویرایش, پیکرۀ زبانی ماشین خوان,
اصطلاحات وعبارات رایج انگلیسی همراه با ترجمه
His/Her cake is dough
دستش نمک نداره
I felt like a fool
سنگ رو یخ شدم
We have a lot of in common
ما باهم تفاهم داریم
Eat my heat off
مخمو خوردی
I was shame stricken
از خجالت آب شدم
I’m in tip-top shape today!
من امروز توپ توپم
I’m sick of it
حالم از این وضعیت بهم میخوره
Keep your head
تعداد بازديد : 4210
تاریخ انتشار: سه شنبه 2 آبان 1391 ساعت: 21:54
تاسیس دارالترجمه رسمی
قوه قضائیه در صورت نیاز از طریق روزنامه های کثیرالانتشار از داوطلبان واجد شرایط مترجمی رسمی دعوت مینماید تا در خواست خود را ظرف مهلت معینه در تهران به اداره امور مترجمان رسمی قوه قضائیه از طریق پست ارسال نماید .
در خواست مترجمی رسمی باید دارای پیوستهای زیر باشد :
یک برگ تصویر مصدق از کلیه صفحات شناسنامه .
2 قطعه عکس 4 3 .
تصویر مصدق بالاترین مدارک تحصیلی ( داوطلبانی که تحصیلاتی در ارتباط با زبان مربوط دارند در شرایط مساوی از اولویت برخوردار خواهند بود . )
گواهی عدم سوء پیشینه ( برای کارمندان رسمی دولت گواهی اداره مربوط مبنی ب اشتغال کافی است )
گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر .
تعداد بازديد : 3620
تاریخ انتشار: دو شنبه 1 آبان 1391 ساعت: 22:37
برچسب ها : دارالترجمه رسمی,
آمار مطالب
کل مطالب : 39
آمار کاربران
آمار بازدید
.gif){kind=small}
- 1391/12/13
